Er wordt regelmatig gevraagd naar uitleg over de Série Américaine (SA). Laat me beginnen met te zeggen dat dit bijna niet van plaatjes of vanuit een boek te leren is. Enkel door veel naar video’s te kijken en deze stoten keer op keer na te spelen op het biljart, of beter nog, door les te nemen, is de Série Américaine enigszins tot goed aan te leren. Neemt niet weg dat ik er op mijn website toch aandacht aan wil besteden. Onderstaand treft u diverse video’s aan, een column van Cas Juffermans over de SA en tot slot een vijftigtal afbeeldingen, waarop de mogelijke stootbeelden van de SA te zien zijn, mét het daarbij horende te spelen effect. Wilt u de SA echt onder de knie krijgen? Dan is het devies trainen, trainen en nog eens trainen. Hopelijk kan deze pagina u daarbij tot steun zijn.
.
De basisstoten
De Série Américaine is een speelmethode om in de spelsoort libre met korte stoten zo veel mogelijk punten te maken door de speelballen dicht langs de rand te spelen en in bepaalde standaardposities te houden. De methode is uitgevonden omstreeks 1870 en bestaat uit 3 basisstoten, namelijk de drijfstoot, de klotsstoot en de plaatsstoot. Rechtshandige spelers spelen het meestal met de klok mee en linkshandige spelers tegen de klok in.
De drijfstoot:
De speelbal raakt beide ballen rechtstreeks, met als doel een zelfde patroon over te houden. Speel deze stoot rustig en liefst zonder effect, waarbij de rode bal steeds evenredig aan de band blijft en bal twee een hoek van 45 graden ten opzichte van bal drie blijft houden. Over het algemeen wordt er zelden een perfecte drijfstoot gespeeld en zullen herstelstootjes vaak nodig zijn. Er zijn spelers die enkel door deze stoot te gebruiken en hoge series weten te maken. Is de rest te moeilijk voor je; zorg dan dat je op zijn minst deze stoot onder de knie krijgt.
De klotsstoot:
De speelbal raakt de bal, die het dichtst bij de band ligt, zacht, waarna deze de speelbal terug klotst naar bal drie. Als dit goed wordt uitgevoerd zal het patroon behouden blijven, doordat de ballen bijna niet van hun plaats komen. Rustig afstoten met wat links effect, om er voor te zorgen dat bal 2 niet achterblijft en de positie verloren gaat.
De plaatsstoot:
Zoals de naam al doet vermoeden, plaatst u bij deze stoot de speelbal, zodat vervolgens een van de hiervoor genoemde stoten kan worden gespeeld. In de eerste afbeelding bereiden we de drijfstoot voor en in de tweede leggen we de ballen klaar voor de klotsstoot.
.
Naast bovengenoemde drijfstoot, klotsstoot en plaatsingsstoot, zijn er tientallen herstelstoten. Kijk verderop bij de 50 situaties, waar ook deze herstelstoten worden behandeld.
.
.
Onderstaand een aflevering uit de
trainingscolumn van Cas Juffermans:
De Série Américaine voor rechtshandigen
IIn de naamgeving van de serie langs de band is de oorsprong terug te lezen. Zoals gebruikelijk in sport-ontwikkelingen wordt de ‘uitvinding’ ook opgeëist door vele anderen. In het hanteren van dit seriemodel kunnen een aantal technische adviezen hun nut hebben.
- Probeer de stootbal verder van de band te houden dan de bespeelde ballen.
- Verhoog de balans op de achterhand, door de achterhand een beetje naar voren te schuiven op de keu.
- Hanteer (zo mogelijk) een vlakke keuvoering en beperk het geven van effecten tot het noodzakelijke.
- Een goed overzicht en een kleine lichte ‘drive’ kun je maken, door een open korte voorhand te hanteren.
- Herstel tijdig en bijzonder zorgzaam de afgebrokkelde ideale speelsituatie.
In de reeks van mogelijke situaties zijn er in de tekening tien uitgebeeld. Van elke positie wordt één vorm van bespelen aangegeven. Er valt niet in te schatten, met welk gevoel elke speler een speelpositie beziet. Het staat ieder vrij om de uitwerking een persoonlijke toets te geven. Het doel blijft voor allen gelijk. De ideale speelsituatie moet behouden blijven.
Bal twee lichtjes opduwen op rolhoogte. Laat drie zoveel mogelijk liggen. Streef naar positie vijf.- Ideale aanspeelpositie. Bespeel twee halfvol en rolhoog. Twee kaatst en loopt op bal één. Raak drie voorzichtig vol. In dit model liggen de grondslagen van de serie. Bal twee gaat kaatsend mee met één. Bal drie wordt in een rechte lijn keer op keer voorzichtig vol opgeduwd, langs de denkbeeldige lijn op ongeveer 11 centimeter van de band.
- Trek bal één met licht rechts effect dun langs bal drie terug. Een goede uitvoering kan leiden tot een herstel van situatie twee.
- Bal twee zeer dun en zacht bespelen. Drie behoeft alleen geraakt te worden. Als één te ver doorrolt kan een lichte masséstoot leiden tot situatie vijf. Zie situatie acht.
- Neem bal twee dun mee. Draai daarna met licht links effect uit op bal drie.
- Zacht en beheerst aanspelen op twee, voor drie vierde vol. Daarna bal drie laten uitklotsen om één verder van de band te brengen.
- Subtiel, dun, zacht en diep spelen. Houd bal één ruim van de band af. Licht rechts effect leidt soms tot situatie één, zoals aangegeven in de tekening.
- Voorzichtig dun uitrollen tot positie vijf of tien. Een goed gespeelde ingehouden massé is evenzeer mogelijk.
- Speel bal twee zo dik mogelijk aan. Daardoor komt bal twee een beetje van de band af. Drie moet je dun raken. Blijf dicht bij drie en houdt de positie klein.
- Zeer lichte trekstoot met een klein beetje rechts effect. Daardoor draait bal twee in naar de korte band. Passeer bal drie dun en vang bal twee op met bal één.
Speelt u linkshandig?
Klik dan hier voor de linkshandige Sérié Américaine.
.
.
50 situaties en hun bijhorend effect
Onderstaande afbeeldingen van patronen van de Série Américaine zijn afkomstig van een Spaanstalige website. Ze zijn allemaal voorzien van een handige effectaanduiding, waardoor voor de meeste afbeeldingen nadere uitleg overbodig is. Gelukkig hebben we inmidels de verklarende tekst kunnen laten vertalen (met bijzonder dank aan Arnold Fransen). Mocht er door de vertaling onverhoopt een foutje zijn geslopen in de uitleg of een verkeerde term wordt gebruikt, dan hoor ik dat graag via het contactformulier. Alvast dank daarvoor.
1. Dit is de bijna ideale positive, de gele (bal) is iets meer dan een halve baldikte achtergebleven ten opzichte van de rode, de richting (van de stoot) is praktisch naar de twee ballen, hoewel de gele iets eerder geraakt moet worden. Een beetje rechts effect, waardoor de witte óók vooruitgaat.
2. De gele is achtergebleven, de stoot erop (op de gele) is met een beetje rechts effect om de witte naar voren te drijven en (te proberen) een klots te veroorzaken.
3. De gele (bal) is nog steeds achtergebleven en ligt met de witte op een verticale lijn, lage stoot zonder effect om een klos te verkrijgen en een blokkade zodat de witte iets verder weggaat en dominant blijft. (Blokkade wil zeggen: een bal die in de baan komt te liggen van een andere bal, waardoor deze bal wordt afgeremd of opgevangen en de veroorzaker van de blokkade in een gewenste richting wordt gedreven.)
4. Het probleem hier is dat de witte te ver naar voren is gekomen, heel dun op rood en oppassen dat deze (de witte) niet vast aan de band komt te liggen.
5. De gele is achtergebleven, hoge stoot vol op de gele, de hoge stoot verhindert een harde klots.
6. Ideale positie, lijkt op 1.
7. De gele is te ver doorgeschoten, het wordt lastig als hij ver doorschiet, geef daarom een beetje rechts effect voor je de rode raakt. (Toelichting: te ver doorgeschoten wil zeggen: te ver naar rechts komen te liggen t.o.v. de rode bal).
8. De positie is te open en de witte is niet dominant, met één enkele stoot kunnen we hem niet terughalen, heel dun op geel en zorgen dat de rode bijna niet van zijn plaats komt. Dit is een overgangs-stoot.
9. Nú kunnen we de witte bal wel terughalen met een trekstoot bijna vol op de gele en daarbij proberen een blokkade te veroorzaken zodat de gele de witte naar buiten drijft.
10. Beweeg de ballen maar heel weinig waardoor ze dichter bij de band komen.
11. Opnieuw ongeveer als 9 en poberen een blokkade te veroorzaken.
12. Geamortiseerde stoot en daarmee de ballen iets dichter naar de band drijvend.
13. Geamortiseerde stoot, d.w.z. de witte bal bijna vol op de gele bal en proberen de gele een blokkade te laten vormen en daarmee de ballen wat dichter bij de band brengend.
14 Dit is een trekstoot, maar daarbij moet de klos worden vermeden, zodat nadat de rode is geraakt, de witte iets verder van de band geraakt en de tweede bal halverwege blijft liggen.
15 Dun op rood en deze dichter naar de band drijvend, maar vooral niet te dicht en daarbij proberen te voorkomen dat de gele vast aan de band komt.
16. De positie laten opschuiven met een beetje rechts effect waardoor de gele iets meer opschuift.
17. Ideale positie, doorgaan.
18. Een delicate (netelige) stoot met twee opties, het is heel goed mogelijk dat de witte en de gele vast aan elkaar komen te liggen of de gele vast aan de band.
19. De gele ligt vast aan de band. Om hem los te maken is een langzame stoot nodig, speelbal rustig op de gele bal laten vallen, zonder een klots of doorstoot te forceren.
20. Kleine trekstoot met blokkade om de witte iets verder te krijgen.
21. Bijna gelijk aan de vorige, maar minder trekeffect.
22. De positie kan zich sluiten. Om deze open te houden, probeer door te stoten met blokkade en rotatie op de witte.
23. Een beetje vooruit door eerst de rode aan te vallen.
24. De hele positie verder drijven, doorstoot met rotatie van de witte bal.
Er komt nu een opeenvolgende reeks van slechte posities, waarbij heel zorgvuldig gespeeld moet worden omdat anders óf de ballen op één lijn komen te liggen óf vast aan de band.
25. In deze positie komt het er op aan de rode bal verder op te drijven, er voor zorgend dat de positie zich niet sluit. Daarvoor geven we rechts effect om de witte niet te laten roteren op het moment dat hij de gele raakt. Een hele langzame rustige stoot.
26. Zoals je ziet, was het heel goed mogelijk dat de drie ballen op één lijn kwamen. De positie bleef te gesloten en het is niet mogelijk deze met één stoot te herstellen. Dus een herstelstoot. Heel dun en zachtjes op geel om te proberen de witte recht voor de gele te houden. Het meest waarschijnlijke is dat de witte te ver doorschiet.
27. De witte is te ver opgeschoten. Raak de rode heel dun met links effect. Om het draaien van de witte te bevorderen.
28. Ja, nu staan we beter (met de witte) ten opzichte van de gele en kunnen we een trekstoot spelen met blokkade waardoor de witte zijn dominante positie behoudt.
29. Er is een open positie overgebleven met de gele bijna vast tegen de band, met één stoot kunnen we hem (de gele) niet los van de band maken. Een heel dunne herstelstoot op de rode en de rotatie van de witte bevorderen. Er bestaat opnieuw het gevaar van vastliggen.
30. Lijkt op positie 26. Heel dun op de gele, hoewel het heel waarschijnlijk is dat deze vast aan band komt te liggen.
31. De gele bal is vast aan de band gaan liggen. De stoot is heel delicaat, omdat we de positie te veel kunnen sluiten en de serie kunnen verknallen. Heel dun op rood met links effect om de rotatie van de witte te bevorderen.
32. Er is een gesloten positie overgebleven, waarbij de rode te ver naar rechts is doorgelopen. Dit is het moment voor een massé met links effect op de witte bal en daarbij de gele niet te veel meenemen. Het links effect van onze bal bevordert de rotatie van de gele zodat die ook vooruitgaat.
33. Het is gelukt de positie te herstellen, hoewel de witte een beetje verder moet worden teruggehaald. Een klein trekstootje met blokkade.
34. Heel dun langs de rode en heel voorzichtig dichter bij de posities aan de band.
35 De gele is achtergebleven, waardoor we het risico lopen de positie te sluiten. Een stoot met links en een beetje hoog effect op de gele met blokkade. Als de gele de witte voor de tweede keer raakt, zal het effect dat deze heeft er voor zorgen dat hij naar links glijdt waardoor het lukt een meer eenvoudige dominante positie te verkrijgen.
36. Het enige wat u in deze positie moet doen, is alle ballen vooruit te drijven. Met rechts effect om rotatie van bal twee en de speelbal te forceren.
37. Hier hebben we praktisch de standaard positie. De gele bal is een beetje achtergebleven. Opnieuw alles vooruit drijven en proberen om de positie een beetje te openen. Een klein beetje links effect om de witte bal niet te veel te laten draaien, maar wel de gele bal.
38. Dit is een open positie met de gele bal praktisch tegen de band. De positie moet vooruitgedreven worden met effect aan de rechterkant. Een heel zachte stoot, waarmee rotatie wordt afgedwongen om een goede plaatsing te verkrijgen.
39. Deze positie ligt iets verder van de band. De stoot die hier gevraagd wordt is een trekstoot met blokkade (opvangen van de gele bal door de witte).
40. Plaats bal een in het midden van de twee ballen. Dat wil zeggen; stoot als het ware op beide ballen en bereid een trekstoot met blokkade voor; een trekstoot-met-blokkade-positie, waarbij de gele bal naar de band gaat.
41. Hierbij gaan we over tot de trekstoot met blokkade (opvangen). Die moet u zonder angst spelen en met de intentie dat de witte bal na de klots echt achteruit (naar links) gaat. U moet er niet te veel op vertrouwen dat de gele bal de speelbal wel naar de rode zal klotsen. Speel een goede trekstoot, om er zeker van te zijn dat bal een daadwerkelijk op zijn (eerdere) plaats terug komt.
42. In deze positie liggen de ballen, zoals te zien is, een beetje gesloten. Drijf de ballen simpel naar de band drijven en houdt de speelbal op afstand van de band met een geamortiseerde stoot op geel. Raak de gele iets rechts uit het hart , om er zeker van te zijn dat rood ook geraakt wordt.
43. Hier drijf je opnieuw de positie in de richting van de band. Een zogenaamde benaderingsstoot. Men speelt over rood, heel dun en zo dat je een lichte linkse draaiing forceert, zodat de witte bal een beetje naar links glijdt en we het open spel een beetje beter in de hand houden.
44. Hier gaan we over tot een trekstoot met blokkade, waarmee we proberen de positie te openen. We moeten het draaien van de speelbal forceren zodat hij zich een beetje naar links verplaatst, wanneer de gele bal opnieuw klotst op de witte bal.
45. Dit is een positie die veel meer open en prettiger te spelen is. U moet gewoon de hele positie in de richting van de band drijven en maar een beetje verder langs de band met een beetje rechts effect, zodat de gele bal niet te ver vooruit gaat en de positie zich sluit.
46. Opnieuw rechts effect zodat de witte bal een beetje recht tegenover de gele blijft.
47. In deze positie speelt men eenvoudig heel dun over rood, met een kleine klots met de gele. U moet streven naar een kleine klots, om te voorkomen dat de ballen met elkaar in aanraking blijven. Een stoot met rechts effect zodat de witte bal niet naar links glijdt en de positie zich sluit.
.
48. Dit is een gesloten positie en die de neiging heeft om zich nog verder te sluiten. Speel heel dun over geel en probeer deze mee te nemen. Niet zó dun spelen, waardoor we hem achter laten, máár een beetje bal meenemen. Links effect om de draaiing van de gele bal te bevorderen zodat deze ook met de positie mee gaat.
49. Hier spelen we heel dun over rood en forceren we met veel links effect rotatie, zodat de speelbal, na de kleine klots met de gele bal, weer naar de buitenkant drijft.
50. Deze positie is een beetje gevaarlijk, omdat de ballen na de stoot vast tegen elkaar kunnen blijven liggen en bovendien veel te open zouden kunnen liggen. Men speelt dun, heel dun op de rode bal en forceert met het rechtse effect draaiing, om een blokkade op de gele te verkrijgen. Het moet kunnen om de speelbal via de klots van de gele bal heel dun op de rode bal te spelen.
.
Demonstratievideo’s Série Américaine
Serie Americaine: langs de band 01- Americaine: grote hoek 01
- Serie Americaine: grote hoek 02
- Serie Americaine: langs de band 02
- Serie Americaine: langs de band 03
- Serie Americaine: langs de band 04
- Mooie studie van de Serie Americain
- Serie Americaine met veel drijfstoten
- Serie Americaine door Timo Peters
Naast het kunnen spelen van de Série Américaine op zich is er een nog veel belangrijker aspect, nl. wat daar aan vooraf gaat; het in de serie kunnen spelen van de ballen. Het is daarom zaak om dit zoveel mogelijk mee te nemen in uw training. Onderstaand enkele video’s met voorbeelden daarvan.
.
.
Na een paar honderd trainingsuren ziet het spelen van de SA er zo uit:
Onderstaand een Franstalige video over de Série Américaine. Ik versta er zo goed als niets van, maar ik heb er wel de SA enigszins mee onder de knie gekregen. Mijn hoogste serie thuis op het biljart is 43. En dat voor iemand die de SA in de reguliere wedstrijden zo goed als nóóit tegenkomt 🙂
.
René Gabriëls over de Série Américaine
In zijn boek “Van groot spel naar de Série Américaine” beschrijft René Gabriëls hoe je de serie kunt bereiken maar ook hoe je dan de serie moet spelen. Onderstaand twee te downloaden bestanden, nl. het complete boek met atlas en apart het hoofdstuk over de serie zelf. Aanvullend tref je hier nog een KNBB-training van de Série Américaine voor gevorderden aan.
- Hoofdstuk: Série Américaine (uit van het Groot spel naar… – (±1944) – René Gabriels 209 kB
- Boek: Van het Groot spel naar de Serié Américaine (±1944) – René Gabriels 4,89 mB
- Atlas: Atlas bij Van het Groot spel naar de Série Américaine (±1944) – René Gabriels 6,5 mB
- Serie Americaine (voor gevorderden) – KNBB training 890 kB (dubbelzijdig printen!)
.
.
Patrick Niessen Biljart App (TIP!)
Sinds september 2015 is Biljart-App van Patrick Niessen gratis te downloaden. Tegelijkertijd zijn ook de vervolg-apps Série Américaine (80 minuten) en Kader 38/2 47/2 (55 minuten) uitgekomen, welke via een in-app handeling kunnen worden aangeschaft á € 14,99 per stuk. Heeft u de oude Biljart-App 1 reeds op uw tablet of smartphone staan, dan is het beter om deze eerst te verwijderen en de update daarna opnieuw te installeren. Met de vervolg-app Série Américaine vervult Patrick Niessen een lang gekoesterde wens van veel biljarters, namelijk beelden van de S.A. met Nederlandstalig gesproken uitleg/commentaar. Wat wordt er behandeld in de uitbreiding Série Américaine:
Introductie- Houding & achteraanzicht
- Entré, dedans & à cheval
- Het 1-2-3 systeem
- Het drijfsysteem
- Draai van lang naar kort
- Draai van kort naar lang
- Draaien door de kleine hoek
- Voorkomen van vastliggen
- Herstelstoten
- Draaien als de ballen tegen de hand liggen
- Bal 2 vrijspelen van band
- Een rondje Série Américaine
- Afsluiting
.
Aanvullingen?
Heeft u ergens een goede uitleg over de Série Américaine gezien, of een duidelijke video daarover?
Mail mij dan s.v.p. het adres, zodat ik deze hier toe kan voegen. Alvast bedankt.
