Namenlijst

voorgeslacht Sommige mensen zijn bijzonder trots op hun achternaam, zo van “wij van de Henegouwens”. Wat ze echter vergeten is dat er twee mensen nodig waren om ieder van hen op de wereld te zetten. Voor die twee mensen (ouders) waren wederom vier andere mensen (grootouders) nodig, acht overgrootouders, zestien betovergrootouders, tweeëndertig oudouders, en ga zo maar door. Als we zo een tiental generaties bekijken, dan zijn er maar liefst 1022 verschillende mensen met evenzoveel achternamen nodig om uiteindelijk bij uzelf uit te komen. Stelt u zich eens voor dat er daarvan eentje niet zou hebben bestaan, dan zou dat ook betekenen dat u er nu niet was geweest. Bedenk ook dat er van die 1022 mensen er maar 9 anderen zijn met dezelfde achternaam als die van u. Dus “wij Jansens” of “wij Wiedanook” is niet echt hard te maken, als u zich beseft dat u het product van honderden verschillende families bent.

.

MIJN NAMENLIJST

Vandaar ook dat u onderstaand een overzicht aantreft van de
verschillende namen die u in mijn kwartierstaat kunt vinden.

Aarts, Aben, Aerts, Albers, van den Anker, Ariaens, Arts, Balbach, Bastiani, Bell, Belle, Boerdonk, van Benthum, van Bommel, Bongaerts, Bongers, van de Boom, van den Brand, Brants, van den Broeck, de Bruijn, Bruijns, van den Burgt, Centen, van Ceulen, Coenen, Cornelissen, Corre, Cox, Cranenbroek, Croeph, Cuypers, van Daal, Dackus, Deenen, Derks, Derriks, van Deurse, van Deursen, Diependaal, van Dijk, van Dinter, Dircx, Ditzeler, Driessen, van Druten, van Eck, van Es, Faesse, Franssen, van Gaal, van Galen, Gellinghs, Gerlichs, Gerrits, Gerts, Geven, Gielen, Gijsbers, Gijsberts, Gillissen, Godewarts, Goduwaerts, Grootens, van Grunsven, van Hal, Hamme, van Heck, Hendrickx, Hendriks, Henrici, Hermens, van den Heuvel, Hoes, Hoogers, Huijbers, Jacobs, Jans, Jansen, Janssen, Jaspers, Jordens, Kempen, Kerstens, Klaasens, de Kleijn, Knapen, Koopmans, Lambo, Laurensen, Leenders, van Lieshout, van den Linden, Linders, Lippers, Loeffen, Lotsman, Lucassen, van Lunsoer, van Maesbommel, Martens, Meijers, Meussen, van Mill, Moer, Muijer, Niemhuys, van Oijen, van Oosterom, van Osterom, de Pater, Paters, Paulussen, Pels, Peters, Petersen, Pompe, van Raaij, Reinen, Richters, Rijken, Roebelungs, Roelofs, van Roij, Romme, Rommen, van Rooij, Rooijakkers, Roosse, Rosenboom, Royackers, Saur, Schamp, Schimmel, Schraeve, Schrave, Schraven, van Schuil, van der Sluijs, Stippert, Thomassen, Thonissen, Toonen, Vermaas, Vermeulen, Verstegen, Vogels, Vos, Werten, Werthen, Wiggers, Wijchers, Willems, Wintgiens, den Wijngaard en van der Zanden.

.

PLAATSENLIJST

Zeeland, Grave, Velp (bij Grave), Herpen, Escharen, Aarle-Rixtel, Balgoij, Mill, Reek, Wijchen, Lieshout, Schaijk, Gassel, Wanroij, Huissen, Kekerdom, Mill en Sint Hubert, Beers, Cuijk, Haps, Thorn, Millingen aan de Rijn, ‘s-Hertogenbosch, Nederasselt, Nijmegen, Sint Hubert, Kulsheim, Beek en Donk, Deursen, Helmond, Niftrik, Overasselt, Ravenstein, Sint Agatha, Badischen, Goch, Bergeijk, Berghem, Beugen, Bladel, Budel, Erlecom, Geldrop, Groesbeek, Keent, Mierlo, Oploo, Beeck-Oirschot, Rijkevoort, Soerendonk, Stevensweert, Velp (bij Arnhem), Zeelst, Aschaffenburg, enz.

De meeste voorouders komen uit de directe omgeving van Grave, Escharen en Velp.

.

HET ONTSTAAN VAN EEN FAMILIENAAM

Om twee of meer personen met dezelfde naam te kunnen onderscheiden, voegde men aan de naam de vadersnaam patroniem of een toenaam toe. Dit ontstond vanaf de 12e eeuw door de groei en concentratie van de bevolking. Vanaf de late middeleeuwen werd deze tweede naam een erfelijke familienaam van vader op zoon.

Hier kwamen meerdere personen met dezelfde twee namen voor, zelfs in dezelfde familie. Om onderscheid te maken tussen deze personen, werd gebruik gemaakt van de vadersnaam voor de familienaam. Ook nam men wel de familienaam van de moeder of grootvader van moederszijde aan. Bij het invoeren van de burgerlijke stand (1811) werden de familienamen vastgelegd. Daar velen al een familienaam hadden, zou men kunnen zeggen dat bij de invoering van de burgerlijke stand de vastlegging van de familienamen het vastleggen van de bestaande situatie was. Daar waar het patroniem als onderscheid van elkaar werd gebruikt, kon men in een naamsaanemingsregister een familienaam laten vastleggen. Vooral in het noorden en oosten van Nederland kwam dit voor.

Patroniem (of vadersnaam)

Een patroniem kan men als tweede naamvalsvorm van de voornaam van de vader beschouwen: Yke Fokkes, Harmen Hendriks. Vaak zijn patroniemen voorzien van het achtervoegsel ‘zoon’ of ‘dochter’: Andries Andrieszn, Fempje Woutersdr.

Toenaam

Een toenaam kan men als nadere aanduiding verstaan van een persoon bij diens voornaam. Zoals de aanduiding van:
– het beroep: [Schipper, Bakker, De Slager,]
– eigenschap: [De Goede, De Wilde]
– onderscheid met een gelijknamig persoon: [Eenoog, De Oude, De Jongste]
– de plaats of streek van herkomst: [Van Buren, Van Keulen, Van Hulshorst]
– de naam van de boerderij of landgoed: [Haverkamp, Van Munnikhof, Van Nijeveld]
– van een huis of herberg: [Gouweleeuw, Van der Molen, Vermeulen]
– een veldnaam: [Van den Berg, Van der Kamp, Van der Made]
De toenaam had een persoonlijk karakter, wat wil zeggen dat de broers, vader en zijn kinderen met een andere of geen toenaam voorkomen.

Enkele jaartallen:

1545-1563
Het Concilie van Trente gaf aan om een vaste toenaam (achternaam) aan te nemen.

23-08-1794
In België werd een ieder bij decreet van 6 Fructidor verboden een andere naam te voeren dan die vermeld stond in de geboorteakte (Fructidor was de 12e maand op de Frans republikeinse kalender, de vruchtmaand).

Napoleon

18-08-1811
Bij keizerlijk decreet (Napoleon) werd een ieder in Nederland die nog geen geslachtsnaam had, bevolen binnen een jaar een geslachtsnaam aan te nemen. Velen namen dit niet ernstig met als gevolg geslachtsnamen die hun nageslacht in grote verlegenheid hebben gebracht. Anderen gaven er geen gehoor aan.

17-05-1813
Bij decreet werd de termijn voor geslachtaanneming verlengd tot 01-01-1814.

05-11-1825
Bij Koninklijk Besluit (Koning Willem I) werd het bevel tot aannemen van een geslachtsnaam onder strafbedreiging herhaald.

Hieruit volgden vele Registers van Naamsaanneming. Een akte van naamsaanneming uit het Register, laat de aangever van de naam zien en de familienaam die gewenst wordt aan te nemen. Ook ziet men de namen van degenen voor wie opgetreden wordt, zoals broers, zusters, kinderen, kleinkinderen met hun leeftijd. Als laatste wordt deze akte ‘indien zulks geleerd hebbende’ ondertekend.

Deze registers zijn te raadplegen in de rijksarchieven, enkele streek- en gemeentearchieven. Het Centraal Bureau voor Genealogie (CBG) bezit een aantal van deze registers op microfiche.

1956
België heeft een `Repertoire belge des noms de famille` op grond van de gegevens van de volkstelling van 31-12-1947.

1963-1988
Nederland begon eigenlijk pas na 1948, toen de Naamkundecommissie van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW) werd ingesteld. Het belangrijkste werk van deze academie is het Nederlands repertorium van familienamen. Dit repertorium geeft een overzicht van de familienamen en de aantallen dragers van die familienamen, zoals opgegeven bij de Volkstelling van 31-05-1947.
Tussen 1963 en 1988 is het repertorium in veertien delen uitgegeven. Een deel per provincie en drie afzonderlijke delen voor de steden Amsterdam, Den Haag en Rotterdam.

(Bron: K. Nieuwenhuijsen)

Verspreiding van de namen over Nederland

Vanaf 1795 tot 1971 hebben diverse volkstellingen plaatsgevonden in Nederland, waarbij iedereen in kaart werd gebracht. In 2007 werden de volkstellingen afgesloten en daarvan ziet u onderstaand enkele overzichtskaarten van de namen van mijn meest recente voorouders

Dragers van de naam van Bommel: 1880 in 1947 en 2928 in 2007.