Hoelang in de zon?
Het KNMI drukt de zonkracht voor Nederland uit in de waarden 0 t/m 10. Deze UV-index wordt ook in andere landen gebruikt. In landen dichtbij de evenaar en in de bergen kan de zonkracht hogere waarden halen In de zonkracht-schaal staat bij elke waarde een omschrijving van de zonkracht. Ook is bij benadering vermeld hoelang iemand met huidtype 2, dat is de huid van een gemiddelde Nederlander, midden op de dag in de zon kan verblijven wanneer de huid onbeschermd en nog niet gewend is. Na die tijd heeft de huid zoveel UV gekregen dat deze na 8-24 uur rood kleurt. Voor wie zeer snel verbrandt (huidtype 1) is de tijd iets korter, voor wie van nature een getinte huid heeft (huidtype 3 en 4) wat langer.
.
Actuele meting zonnekracht/UV-index:
In tegenstelling tot bovenstaande verwachte UV-index zien we hier de daadwerkelijk gemeten zonnekracht. Zoals u ziet is de zonkracht rond het middaguur maximaal. Het verdient dan ook aanbeveling om dan de zon zoveel mogelijk te mijden. Vroeger of later op de dag is de zonkracht stukken lager en kan men wat langer onbeschermd in de zon blijven. Desondanks is het beter om uw huid te beschermen. Smeren dus 🙂
Fabels:
Onderstaand tref je enkele hardnekkige fabels over (verstandig) zonnen.
- In de schaduw kun je niet verbranden
Je bent in de schaduw weliswaar beter beschermd dan in de volle zon, maar niet alle UV-straling wordt tegengehouden. Het is daarom ook in de schaduw belangrijk om jezelf goed in te smeren. Hoe sterker de zonkracht is, hoe meer UV-straling de aarde bereikt en hoe minder bescherming de schaduw biedt. Gebruik op een zomerse dag zelfs in de schaduw altijd een anti-zonnebrandmiddel, anders kun je verbranden. Bij bewolking is het eveneens verstandig om dit te doen. Het wolkendek filtert de UV-straling gedeeltelijk, maar het grootste deel van de straling komt nog steeds op de huid terecht. - Factor 20 biedt in Nederland voldoende bescherming tegen de zon
Daar moet je in de zomer niet vanuit gaan. Factor 20 geeft een “gemiddelde” bescherming, maar is niet genoeg voor mensen met een licht huidtype. Voor Nederlanders met huidtype I of II (zeer lichte en lichte huid) wordt om verbranding tegen te gaan minimaal beschermingsfactor 30 aangeraden. Zo blijft de huid er ook langer mooi en jong uitzien. Voor mensen met een donkere huid kan factor 20 wel voldoende zijn. - Elke twee uur smeren is alleen nodig als ik écht ga zonnen
Smeer je altijd om de twee uur in, ook als je niet urenlang op het strand gaat liggen of een terras opzoekt. Aangebrachte filters in anti-zonnebrandmiddelen verdwijnen immers snel weer, onder andere door transpiratie, wrijving van kleding en afdrogen. Breng ook vooral een goede dikke laag aan. De meeste mensen hebben de neiging om veel te weinig creme te gebruiken. - Ik krijg geen kleurtje als ik me met een hoge beschermingsfactor insmeer
Het duurt weliswaar iets langer, maar je wordt ook met factor 30 of 50 bruin. De geleidelijke bruining is zelfs veel egaler en blijft dus langer in stand. Mensen met huidtype I zullen weliswaar nooit echt bruin worden, of ze zich nu wel of niet goed beschermen tegen de zon. Dat heeft te maken met hun pigment. - Kwark en yoghurt verlichten verbranding door de zon
Integendeel zelfs. Wanneer je na het verbranden kwark of yoghurt ter verkoeling op je huid smeert, kunnen de bacteriën hiervan deze verbranding juist erger maken. Het beste is om de verbrande huid in te smeren met kalmerende en verkoelende after-sun producten met bijvoorbeeld aloë vera of avocado-olie. - De zonnebank is de beste voorbereiding op de zon
Dit is een fabeltje: er zit een verschil in de straling die de zonnebank uitstraalt en de straling die van de zon afkomt. De zonnebank schijnt voornamelijk met UVA-straling, terwijl zonlicht zowel UVA als ook UVB-straling bevat. Er zit een groot verschil tussen beide typen straling. Blootstelling aan UVA zorgt voor een verandering van het pigment in de huid dat er al zit, maar het wordt niet opnieuw aangemaakt. Hierdoor word je sneller bruin, maar dit blijft niet lang zitten en geeft weinig bescherming. - Mensen met een getinte huid hebben geen zonnebrand nodig
Dat is niet waar. De zelfbescherming van een getinte huid is ongeveer even hoog als een SPF van 4 tot 6. Daarom kunnen mensen met een getinte huid een zonnebrandcrème met lagere SPF gebruiken en zullen mensen met een gevoelige en lichte huid altijd de maximale SPF moeten aanbrengen. De sterkte van UV-straling hangt af van het tijdstip en locatie. Daarom is het verstandig om niet te vergeten om een andere zonnebrand (bijvoorbeeld een hogere factor) dan normaal te gebruiken als je in een ander land bent. - Hoe hoger de SPF, hoe minder zonnebrand je nodig hebt
Helaas, elk UV-filter systeem werkt alleen effectief als je genoeg crème gebruikt en het gelijkwaardig verdeelt. De SPF die vermeld staat op het product, geldt alleen als je voldoende crème, lotion of spray gebruikt. Ook dien je jezelf regelmatig opnieuw in te smeren, minimaal twee keer per uur en na het zwemmen als je je hebt afgedroogd. Door het afdrogen wordt de zonnebrand namelijk voor een groot deel verwijderd. - Het opnieuw aanbrengen van zonnebrandcrème verlengt de beschermingstijd
Het opnieuw aanbrengen van zonnebrand versterkt alleen de effectiviteit van de beschermingslaag daar waar die is vervaagd door transpiratie of het afdrogen met een handdoek. Het aanbrengen van een grotere hoeveelheid zonnebrand beïnvloedt niet de effectiviteit van de zonnebrand. Het gaat er dus om dat je de juiste hoeveelheid zonnebrand gebruikt, dit gelijk verdeelt over het lichaam en – afhankelijk van het product – frequent blijft aanbrengen om het aanvankelijke beschermingsniveau te behouden. Ook wanneer je een waterproof-product gebruikt, is het verstandig om je opnieuw in te smeren als je uit het water komt. - Bewolkt? Dan hoef ik niet te smeren
Tijdens een half bewolkte dag hoef je het met de bescherming tegen de zon niet zo nauw te nemen, denk je misschien. Maar de zonkracht kan op een half bewolkte dag zelfs groter zijn dan bij een onbewolkte hemel. Dat komt doordat wolken zonlicht terugkaatsen naar de aarde. - Bruin is gezond
Gebruinde mensen ogen “gezonder” dankzij de mooiere kleur van hun huid. Maar het zegt niets over de staat van hun lichaam. De vorming van pigment in de huid is slechts een verdedigingsmechanisme van het lichaam om zich te beschermen tegen UV-straling. - Een aftersun heb ik niet nodig, ik gebruik mijn bodylotion
Een aftersun zal ervoor zorgen dat je langer bruin blijft, zal de vochtbalans herstellen en heeft een verkoelend effect. De aftersun is dus zeker aan te bevelen wanneer je in aanraking bent gekomen met de zon. - De huid moet eerst lekker rood worden voordat ik bruin kan worden
Wanneer de huid rood wordt tijdens of na het zonnen betekent dit dat er zichtbare schade is aan het DNA van de huidcellen. Er zijn dus huidcellen kapotgegaan of doodgegaan. Wanneer dit in de loop der jaren steeds vaker gebeurt, kunnen sommige beschadigde huidcellen kwaadaardig worden met de vorming van een huidkanker als gevolg. Het feit dat je huid eerst rood wordt voordat deze bruint is een teken dat je huidtype simpelweg niet goed tegen de zon kan. Beter is de huid in te smeren met een zonnebrandfactor met een hoge beschermingsfactor (SPF 30 of hoger), waardoor de huid niet verbrandt en toch lichtelijk kan bruinen. - Een zonnebrandmiddel breng ik pas aan als ik ga zonnen
Dat is te laat. De UV stralen hebben in de paar minuten dat je op je ligbankje zit al de huidcellen weten te bereiken en mogelijk al DNA schade veroorzaakt. Het zonnebrandmiddel moet voldoende tijd hebben om in te werken. Smeer het zonnebrandmiddel 30 minuten vóórdat je de zon ingaat in en herhaal dit om de 2 uur of na inspanning (sporten, zwemmen etc..). - Zonnebrandmiddelen zijn kankerverwekkend, ik gebruik ze liever niet
Van geen enkele zonnefilter is tot nu toe aangetoond dat ze kankerverwekkend zijn. Wel is aangetoond dat de huid gesmeerd met een zonnebrandmiddel vele malen beter is beschermd tegen DNA schade en huidkanker dan de huid zonder een zonnebrandmiddel. De filter oxybenzone (benzophenone-3) is wel een tijdje ter discussie gesteld vanwege mogelijk kankerverwekkende effecten ervan en aangeraden werd om merken met oxybenzone als filter voorlopig niet te gebruiken totdat de wetenschap de veiligheid van deze filter kan garanderen. Inmiddels is uit diverse onderzoeken gebleken dat de stof geen kankerverwekkende eigenschappen heeft. Wel kan het bij een enkeling huidirritatie of een allergische reactie veroorzaken.